گياه زعفران با نام علمي (Crocus sativus Linnaeus) از خانواده زنبقیان دارای كاربردهای فراوانی در دنيا می باشد.
علاوه بر كاربرد آن بعنوان رنگ و اسانس، داراي خواص و كاربردهاي دارويي و درماني بسیار زیادی مي باشد.
زعفران گیاهی کوچک و چند ساله به ارتفاع ۱۰ تا ۳۰ سانتی‌متر می باشد.
از وسط پیاز و یا قاعده ساقه، تعدادی برگ باریک و دراز خارج می‌شود.
از وسط برگ، ساقه گلدار خارج شده می باشد که به یک تا سه گل منتهی می‌شود.
گل‌ها بسیار زیبا و دارای ۶ گلبرگ بنفش رنگ می باشند که امکان دارد در بعضی واریته‌ها به رنگ ارغوانی باشند.
گل‌ها دارای ۳ پرچم و یک مادگی منتهی به کلاله سه شاخه به رنگ قرمز متمایل به نارنجی می باشد.
قسمت مورد استفاده گیاه زعفران، انتهای خامه و کلاله سه شاخه آن می باشد که به نام زعفران مشهور می باشد
و دارای بوی معطر با طعمی کمی تلخ هستند.
زعفران تشكيل شده از كلاله سه شاخه ي گل زعفران ، قسمت قرمز رنگ زعفران می باشد كه مهمترين بخش تجاري آن است
و خامه قسمت سفيد يا زرد رنگ زعفران مي باشد.
اين بخش از گل زعفران، حاوي مواد چرب، املاح معدني و موسيلاژ می باشد كه در فارسی به آن زعفران دسته‌ای و در اصطلاح استاندارد ایران رشته ای درجه ۴ نیز گفته می‌شود
و در خارج از ایران آن را به عنوان زعفران دسته ايي و یا Red & White سرخ و سفید می شناسند.
در واقع قسمت قرمز در این نوع زعفران باید بین ۷۵-۷۰% باشد و قسمت ریشه یا كنج آن حدود ۳۰-۲۵% است.
